Wat is de rol van de vertrouwenspersoon bij een arbeidsconflict?
De rol van de vertrouwenspersoon bij een arbeidsconflict is traditioneel gezien beperkt. Traditioneel gezien vallen arbeidsconflicten buiten het werkterrein van een vertrouwenspersoon. Maar we zien in de praktijk dat de vertrouwenspersoon steeds vaker wordt ingeschakeld bij een (dreigend) arbeidsconflict waarmee vaak zelfs een juridisch conflict wordt voorkomen.
Het vroegtijdig inschakelen van een juridisch adviseur kan leiden tot juridisering en verharding, wat onnodig het conflict kan laten escaleren.
Als er sprake is van ongewenst gedrag dat voortvloeit uit het arbeidsconflict, zoals intimidatie of poging tot wegpesten, dan is er uiteraard wel een belangrijke rol weg gelegd voor de vertrouwenspersoon.
De traditionele rol van de vertrouwenspersoon bij arbeidsconflict
De traditionele rol van de vertrouwenspersoon bij een arbeidsconflict richt zich op het bijstaan van medewerkers bij situaties van grensoverschrijdend gedrag, zoals Intimidatie, pesten, agressie en geweld, discriminatie en seksuele intimidatie en bij integriteitskwesties.
In gevallen van puur arbeidsrechtelijke conflicten, zoals meningsverschillen over contracten, arbeidsvoorwaarden, functioneren of ontslag, is de rol van de vertrouwenspersoon beperkt. Deze zaken vallen meestal onder de verantwoordelijkheid van Human Resources (HR), de managers, of in sommige gevallen, juridische adviseurs.
Moderne rol van de vertrouwenspersoon bij een dreigend arbeidsconflict
In de praktijk zien wij een verschuiving in rol van de vertrouwenspersoon bij een dreigend arbeidsconflict. Deze verschuiving houdt in dat de vertrouwenspersoon steeds vaker fungeert als een klankbord bij arbeidsgeschillen. Deze verandering is ingegeven door het feit dat werknemers in het geval van een (dreigend) arbeidsconflict vaak geen duidelijke toevlucht kunnen vinden binnen de organisatiestructuur.
Als een organisatie al een HR manager heeft, ervaren medewerkers dit toch als verlengstuk van het management, waardoor werknemers zich ongehoord voelen en daardoor eerder bijstand zoeken bij een externe juridische adviseur. Echter leidt het snel betrekken van een juridisch adviseur weer tot juridisering met als gevolg een onnodige escalatie van het conflict.
Als een (externe) vertrouwenspersoon beschikbaar is voor arbeidsconflicten en over relevante kennis beschikt, kan dit weer het ontstaan van juridische conflicten voorkomen. Het is belangrijk dat medewerkers zich gesteund en begrepen voelen door iemand die hun belangen behartigt en samen op zoek gaat naar de beste aanpak. Een effectief gesprek, eventueel met hulp van een onpartijdige derde, kan veel problemen oplossen en juridische geschillen vermijden. Een vertrouwenspersoon kan een veel laagdrempelige en informele begeleiding bieden welke het conflict ten goede kan komen. Een andere mogelijke oplossing kan mediation, of bemiddeling, zijn.
Randvoorwaarden voor rol vertrouwenspersoon bij arbeidsconflict
De vertrouwenspersoon kan een belangrijke rol spelen in het faciliteren van de minder formele, maar effectieve oplossingen. Zoals op de achtergrond adviseren bij het voeren van een moeilijk gesprek tussen medewerker en leidinggevende of tussen medewerker, de HR-manager en de leidinggevende. Hierdoor worden niet alleen veel leed en kosten bespaard, maar wordt ook bijgedragen aan een gezondere en meer veilige werkomgeving. Deze uitgebreidere rol vereist dat de vertrouwenspersoon wel enige kennis heeft van arbeidsgeschillen en andere arbo-zaken, zoals ziekteverzuim.
Organisatie bepaalt de taken van de vertrouwenspersoon
Het is aan elke organisatie om te bepalen welke rol en taken de vertrouwenspersoon heeft als het om een (dreigend) arbeidsconflict gaat. Belangrijk is daarbij dat er duidelijkheid is binnen de organisatie. Het is raadzaam om dit vast te leggen in het beleid. Belangrijk is wel dat de vertrouwenspersoon over voldoende basiskennis beschikt.
Daarbij is het belangrijk om te weten waar de grenzen liggen van de rol van een vertrouwenspersoon (ook voor de organisatie en de medewerker) zodat de verwachtingen duidelijk zijn. De vertrouwenspersoon kan altijd nog doorverwijzen naar de functionaris of instantie die de bevoegdheid heeft. Het is dus zaak ook dat helder te hebben.
Ben je door dit artikel geïnteresseerd geraakt in het inhuren van een externe vertrouwenspersoon van Trustlr? Ben je benieuwd wat onze proactieve werkwijze nog meer inhoud? Ga dan naar onze website en plan een kennismakingsgesprek.
