Pesten op de werkvloer

Pesten op de werkvloer

Pesten op de werkvloer is een hardnekkig en kostbaar probleem. In een tijd waarin het welzijn van werknemers centraal staat, is het verrassend hoe dit probleem vaak onder de radar blijft. Naast de impact op de werksfeer en de zware financiële gevolgen, kampen werkgevers ook met verhoogd personeelsverloop en potentiële imagoschade door pesten. Bovendien stelt de wet duidelijke eisen aan het voorkomen en aanpakken van pestgedrag. Het ontwikkelen van effectieve strategieën is daarom niet alleen een morele must, maar ook zakelijk slim.

Ben jij slachtoffer van pesterijen of wordt een collega van je gepest lees dan ons artikel: Ik wordt gepest op werk

Wat is pesten op de werkvloer?

Pesten op de werkvloer is niet zomaar een incidentele onenigheid of een onschuldige plagerij. Het is een systematisch patroon van gedrag waarbij een individu of groep herhaaldelijk wordt belaagd, geïntimideerd of ondermijnd. Dit kan variëren van directe vormen, zoals schelden of fysieke intimidatie, tot meer indirecte vormen zoals roddelen, uitsluiting of het saboteren van iemands werk.

Pesten op de werkvloer is een groot probleem. Wat is het beleid van jouw organisatie omtrent pesten?

Pesten op het werk: cijfers

Pesten op de werkvloer is een alarmerend fenomeen. Onderzoek suggereert dat ongeveer 1 op de 8 werknemers in Nederland te maken heeft gehad met enige vorm van pestgedrag op het werk. Dit betekent dat jaarlijks zo’n 500.000 medewerkers hiermee geconfronteerd worden. Deze cijfers zijn niet alleen verontrustend vanwege het welzijn van de werknemers, maar ook vanwege de potentiële financiële impact op de organisatie. Naast verminderde productiviteit zorgt pesten op het werk naar schatting voor 4 miljoen verzuimdagen. Volgens onderzoek van TNO kost dit werkgevers maar liefst 900 miljoen euro aan doorbetaalde verzuimdagen. Het is dus duidelijk dat de gevolgen van pesten verder reiken dan alleen het persoonlijke leed van de betrokkenen.

Gevolgen van pesten op de werkvloer

Zoals al aangegeven in de voorgaande alinea, zijn de gevolgen van pesten op de werkvloer zowel diepgaand als veelzijdig. De cijfers schetsen een beeld van de directe financiële impact, maar de indirecte gevolgen zijn minstens zo verontrustend. Voor de organisatie kan pesten resulteren in:

• Verminderde teamcohesie en samenwerking: Een giftige werkomgeving kan de samenwerking en communicatie tussen teamleden belemmeren, wat de algehele productiviteit en innovatie kan verminderen.
• Verhoogd ziekteverzuim en personeelsverloop: Naast de directe verzuimdagen kan een voortdurende pestcultuur leiden tot een hoger personeelsverloop, wat weer leidt tot hogere wervings- en trainingskosten.
• Potentiële juridische kosten en reputatieschade: Organisaties kunnen geconfronteerd worden met rechtszaken vanwege een ongezonde werkomgeving, en de publieke perceptie van een bedrijf kan ernstig worden geschaad als verhalen over pesten openbaar worden.
• Verminderde productiviteit: Werknemers die gepest worden of getuige zijn van pesten kunnen gedemotiveerd raken, wat hun algehele prestaties en bijdrage aan het bedrijf kan verminderen.

Voor de getroffen werknemers kan pesten leiden tot ernstige emotionele en psychologische trauma’s, verminderd zelfvertrouwen en in sommige gevallen zelfs tot depressie. Het is daarom van essentieel belang dat werkgevers proactief zijn in het herkennen en aanpakken van pestgedrag, om zowel hun werknemers als hun bedrijf te beschermen.

Pesten op de werkvloer en de Arbowet

De Arbowet heeft duidelijke richtlijnen over het welzijn van werknemers en pesten op de werkvloer. Volgens deze wet zijn werkgevers verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Dit betekent dat ze actief beleid moeten voeren om pesten te voorkomen en aan te pakken. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot sancties.

Risicofactoren voor pesten op de werkvloer

Het is belangrijk om te begrijpen welke factoren de kans op pesten op de werkvloer kunnen vergroten:

• Competitieve bedrijfscultuur: Een sterk competitieve omgeving kan soms leiden tot ongezonde rivaliteit en pestgedrag tussen collega’s.
• Onvoldoende training of bewustzijn over pesten: Zonder de juiste voorlichting kunnen tekenen van pesten over het hoofd worden gezien of verkeerd worden aangepakt.
• Onduidelijke of ambigue roldefinities: Onzekerheid over verantwoordelijkheden kan leiden tot frustraties en conflicten tussen medewerkers.
• Grote machtsverschillen binnen teams: Een onevenwichtige machtsverdeling kan een voedingsbodem zijn voor pestgedrag, vooral als dit niet goed wordt beheerd.

Het proactief herkennen en aanpakken van deze risicofactoren kan helpen om een veiligere en meer inclusieve werkomgeving te creëren.

Pesten op de werkvloer aanpakken

Het aanpakken van pesten op de werkvloer vereist een gecoördineerde en doordachte aanpak. Als werkgever is het essentieel om proactief te handelen en de volgende stappen te overwegen:

• Duidelijk Beleid: Het is van cruciaal belang om een helder anti-pestbeleid te implementeren. Dit gaat verder dan alleen een document: het vereist regelmatige trainingen en bewustwordingssessies voor alle medewerkers. Bovendien is een beleid op psychosociale arbeidsbelasting niet alleen aan te raden, maar ook wettelijk verplicht.
• Monitoring: Leidinggevenden spelen een sleutelrol in het monitoren van de werkomgeving. Zij moeten alert zijn op de eerste tekenen van pestgedrag en direct ingrijpen. Maar zijn ze voldoende uitgerust om dit te doen? Voorlichting en training voor leidinggevenden zijn essentieel, niet alleen voor het welzijn van het team, maar ook omdat de Arbo-inspectie hierop controleert.
• Vertrouwenspersoon: Het aanstellen van een vertrouwenspersoon biedt werknemers een veilige plek om hun zorgen te uiten. Deze persoon kan ook een actieve rol spelen bij het geven van voorlichting en het helpen opstellen of verbeteren van het anti-pestbeleid.
• Open Werkcultuur: Het gaat niet alleen om open communicatie, maar om het creëren van een algehele open werkcultuur. Een cultuur waarin medewerkers zich gesteund voelen om zich uit te spreken, waar ze het opnemen voor anderen en waar pesten bewust besproken wordt. Het is essentieel dat medewerkers weten dat ze gehoord worden en dat er actie wordt ondernomen naar aanleiding van hun zorgen.

Door deze stappen te volgen, kunnen werkgevers een veilige en ondersteunende werkomgeving creëren waarin alle medewerkers kunnen floreren.

Pesten op de werkvloer strafbaar?

Hoewel pesten op zichzelf niet direct strafbaar is, kunnen bepaalde gedragingen die onder pesten vallen wel strafrechtelijke gevolgen hebben. Bovendien kan nalatigheid van een werkgever in het aanpakken van pesten leiden tot civielrechtelijke aansprakelijkheid.

Als afsluiting, in een tijdperk waarin het welzijn van werknemers centraal staat, is het aanpakken van pesten op de werkvloer niet alleen een ethische verplichting, maar ook een zakelijke noodzaak. Door de juiste stappen te nemen, kunnen werkgevers een positieve, inclusieve en productieve werkomgeving bevorderen.